Posof’un Göçmen Kuşları Adlı Kitaba Dair

Posof’un Göçmen Kuşları Adlı Kitaba Dair

Turgay Usanmaz’ın kitabı Dorlion Yayınları tarafından yayınlandı. Önceleri Kars’ın sonra ise Ardahan’ın adı pek bilinmeyen bir ilçesi olan Posof’ta başlayan, Bursa’da devam eden, mesleği gereği -öğretmenlik- yurdun bir çok yöresinde süren, ardından yurtdışına, özellikle Hollanda’ya uzanan, içinde bir çok macera barındıran, büyük oranda öz yaşam, belli düzeylerde de kurmaca katılan romana ilişkin ilk düşüncem; ilginç ve farklı olduğuydu.

Otuz yıldır içeride olan biri olarak son zamanlarda dışarıdaki hayatın akışına dönük okuduğum belki de en çarpıcı, çıplak ve çetrefilli kitap oldu yazar Turgay Usanmaz’ın romanı. Dışarıda ilginç ve bambaşka bir dünya var. Biraz ürkütücü, biraz da merak uyandıran sürprizlerle dolu bir hayat.

Posof’un Göçmen Kuşları, roman kahramanı Turgut’un zihin akışındaki rotayı izleyerek kondukları yerlerde yaşadıklarıyla çarpıcı hayat hikayelerini sunmuşlar. Bir aile etrafında farklı bireylerin yaşam çizgilerinin nerden nereye savrulduğu, ne biçimde uzayıp değiştiği ve yaşadıkları dönüşümler gayet güzel bir biçimde anlatılmış yazar tarafından.

Dil sade, anlaşılır ve sürükleyici, konusu merak uyandıran, daha da önemlisi yaşadıklarını yaşatabilen, hissettiren bir eser olmuş. 1980 öncesi siyasi iklimden, her şeyin doğal ve organik yaşandığı, değerlerin aşınmadığı, ahlakın çürümediği ve kapitalizmin henüz dört başı mamur bir ağırlık olarak insan, aile ve toplumun başına çökmediği hareket noktasından; başlangıçtan Hollanda’ya, kapitalizmin ana yurduna uzanan serüvende, öz değerlerine , toplumsallığa, dayanışmaya, paylaşıma ve güzel olana, sevgiye ve aşka dair yitirilmemiş duygularla var olma mücadelesi vermeye çalışan, çok boyutlu, çok hayat hikâyeli ilgi uyandıran bir kitap çıkmış ortaya.    

Öğretmenlikten yazarlığa, kitap basımında psikolojiye, insan ilişkilerinden bir çok mesleğe dair bilgiler, anlatılarda kitabı renkli kılan bir diğer özellik.

Yazar farkında olarak ya da olmayarak eserini bir tür kapitalizm eleştirisine dönüştürmüş. Üstelik o çarkın dişlileri arasında öğütülmekten imtina etmeye çalışarak. Bir zamanlar sadakat bağları güçlü bir aileden, ana baba kardeş ve sonra eş ilişkilerinin bu kar düzeni tarafından nasıl un ufak edildiğinin, yer ile yeksan eylendiğinin hazin hikâyesi gibi anlatılanlar.

Ve paranın komutan olduğu kapitalizmde aşkın, sevginin kelepire dönüştüğü, haraç mezat satıldığı, euro veya dolara tercih edildiği, çıkarların değerlerden önce geldiği, kardeşliğin bozuk para gibi harcandığı; en önemlisi de insana ve topluma olan bağlılık ve güvenin temelden sarsılmaya çalışıldığı, paylaşımın dayanışmanın, insanca yaşamın  bencillik, egoizm, bireycilik ve pragmatizmle yer değiştirdiği, canlı her gün karşılaşabileceğimiz olay ve insan tipleri üzerinden gayet iyi bir biçimde anlatıldığı bir eser ortaya çıkmış.

Belki biraz iç dökümü, hayal kırıklığı, umut arayışı, eleştiri ve özeleştiri içerse de, birçok yönüyle kişisel deneyimlere dayansa da, farkında olmadan veya olarak, can yakan sorunlara ve insanın düşüşüne dair de çok şey anlatmış yazar. Kitap kişisel olandan toplumsal olana uzanan bir yolculuğa dönüşmüş. Her şeye rağmen kitap tutunacak değerler ve insani olana ulaşmada izlenecek yollar, alternatifler konusunda da zengin içeriğiyle rotasını kaybedenler için bir tür deniz feneri niteliğine de bürünmüş.

Bazı yönleriyle eleştirilmesi, irdelenmesi gereken yerleri ve yönleri olsa da genel anlamda meramını anlatmış yazar. Kitabın göze batan, belki de pek gerekli olmayan detaylara girmesi gibi bazı eleştirilere mazhar yönlerini de ifade ederek, gerisini ve takdiri okura bırakarak sevgili Turgay’a başarılar diliyor, kitabından dolayı tebrik ediyorum.

Selam ve sevgilerimle...

17 Nisan 2023

Seyit Oktay
T Tipi C.İ.K.
B3-2  Tokat 

----

Seyit Oktay’a gönderilen mektup/kart:

Abimin isteği üzerine onun aşağıdaki mesajını size gönderiyorum.

"Kitap yorumun için çok teşekkür ederim. Gözlerine, eline, emeğine sağlık.  Şu anda uzak doğunun bir ülkesindeyim. Koşullar kısıtlı. Çok yoğunum. Bir ay sonra eve dönmüş olacağım ve kitap yorumun internette yer alacak. İki ay sonra ise Türkiye'de seyahat ederken Tokat'a yakın bir yerlerde olursam ziyaretine gelmeye çalışacağım. 
Dostça selamlar. 
Turgay Usanmaz"

Kardeşi, Ercan Usanmaz